Verkwikken meeuwen van de zee?

Vissen in onze Noordzee kunnen hoge concentraties bevatten van schadelijke stoffen als kwik. Zeevogels die zulke vissen opeten, zouden op die manier een negatieve invloed kunnen ondervinden op hun broedsucces en overlevingskansen. Onderzoekers van het INBO, de Universiteit Gent en de Universiteit Antwerpen onderzochten de impact van kwik bij Kleine mantelmeeuwen in Zeebrugge.

Als soort zijn Kleine mantelmeeuwen generalisten: ze eten wat ze maar te pakken kunnen krijgen en dat doen ze zowel op het land als op zee. Maar sommige individuen hebben zich echt gespecialiseerd in de visvangst op zee. Die groep krijgt via dat visdieet heel wat kwik binnen. Andere individuen hebben zich dan weer gespecialiseerd in het eten van regenwormen in landbouwgebied en krijgen zo minder kwik binnen. Dat verschillend eetpatroon maakt de soort interessant voor onderzoek.

In het broedseizoen van 2012 volgden de onderzoekers 26 nesten van Kleine mantelmeeuwen op in de kustkolonie van Zeebrugge. In 2013 werden 47 nesten gevolgd. Daaruit bleek dat vrouwtjes die overwegend mariene prooien hadden gegeten, grotere eieren legden dan hun soortgenoten die louter landinwaarts gingen foerageren. Maar die grotere eieren bevatten zoals verwacht ook hogere concentraties kwik. Ook de veren van hun kuikens bevatten meer kwik.

Ook toonde het onderzoek aan dat de eieren van de meeuwen met een visdieet waarschijnlijk nog groter zouden zijn mocht hun voedsel minder kwik bevatten. De investering die de moedervogels gemaakt hadden om een energierijk visdieet bij elkaar te sprokkelen, werd dus voor een stuk ongedaan gemaakt door de kwikvervuiling.

Toch bleek de impact op de mantelmeeuwkuikens mee te vallen. Zowel de conditie als de groei van kuikens waarvan de moeder vooral op zee jaagde, verschilde niet van mantelmeeuwen waarvan de moeder haar kostje op het land bij elkaar zocht. Reden: wellicht zijn de concentraties aan onze kust laag genoeg.

Verder onderzoek moet aantonen of ook op langere termijn geen schadelijke gevolgen optreden door de inname van kwik. Dit onderzoek beperkte zich namelijk tot de eerste levensmaand van de kuikens.

Tekst: Eric Stienen, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
Foto: Yapaphotos

• Lees meer over het onderzoek